Om de transformatie van ZaanIJ in economische en ruimtelijke zin in goede banen te leiden hebben Bureau BUITEN, MUST en UrbanXchange een transformatiestrategie opgesteld met een horizon op 2040. In een interactief proces met veel stakeholders is een fascinerende visie op dit waterfrontgebied tot stand gekomen. Het begint bij het besef van de strategische positie van het ZaanIJ-gebied. De transformaties van de waterfronten langs het IJ en de Zaan zijn in Amsterdam gevorderd tot het NDSM-terrein en in Zaandam tot het Hembrugterrein. Hier ontstaan in hoog tempo spannende en aantrekkelijke woon-werkgebieden. Deze nieuwe typen stedelijke plekken dragen in belangrijke mate bij aan de grote veranderingen in de Metropoolregio Amsterdam.

Voor de ZaanIJ ontvouwt zich een uiterst strategische vraag. De behoefte aan aantrekkelijke woonlocaties is immens, en de waterfrontgebieden zijn zeer geliefd. Tegelijkertijd is de toegevoegde waarde van de economische functies essentieel voor de stad. Het vraagt om een bewuste en doordachte transformatiestrategie waarbij wij hebben aangereikt dat het vizier behoort te liggen op de stad die je eigenlijk wilt zijn. Dat gaat dus om het neerzetten van gewenste toekomstperspectieven op de lange termijn.

Wij hebben drie toekomstbeelden geschetst – de productieve stad, de gezonde stad en de inclusieve stad. Van daaruit volgen keuzes met ruimtelijke implicaties – zoals het geleidelijk introduceren van wonen op slimme plekken, het verbeteren van de connectiviteit naar alle kanten, het toevoegen van stimulerende voorzieningen, het inrichten van nieuwe publieke domeinen, het veranderen van structuren etc. Met het toekomstbeeld ZaanIJ 2040 als ‘wenkend perspectief’ zijn strategische keuzes inzichtelijk te maken. Het toekomstbeeld is geen dichtgetimmerd eindbeeld maar een kompas voor toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen.